1. ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ
Μπορούμε τους επόμενους μήνες να δημιουργήσουμε 100.000 πράσινες θέσεις εργασίας, οι οποίες να είναι συμβατές και με τη μάχη κατά του COVID-19, αλλά και τον πόλεμο κατά της Κλιματικής Αλλαγής, ενώ ταυτόχρονα να μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τα τρία νέα βασικά ταμεία της ΕΕ, το Green Deal, το SURE, το Recovery Fund? Το κείμενο που ακολουθεί, προσπαθεί να προσεγγίσει την απάντηση στο ερώτημα αυτό.
2. ΔΙΕΘΝΗ
Τα 30.000.000 αμερικανών πολιτών που ζουν με επίδομα ανεργίας και το 25% των παιδιών στις ΗΠΑ που πεινούν, απεικονίζουν το παγκόσμιο πρόβλημα που έχουμε μπροστά μας. Αναμενόμενη παγκόσμια ύφεση και ανεργία, 8πλάσια της αντίστοιχης της οικονομικής κρίσης του 2008-9.
Άλλα θα ανατραπούν πλήρως, άλλα θα επιταχυνθούν, πολλά θα τα καταπιεί η ανυπαρξία. Τα δεδομένα στα οποία λειτούργησε μέχρι σήμερα ο πλανήτης, κολυμπούν σε αχαρτογράφητα ταραγμένα νερά, με άγνωστες κατευθύνσεις πυξίδας για ασφαλή λιμάνια. Δεν ξέρουμε ούτε τι δεν ξέρουμε. Η παγκοσμιοποίηση αναπροσαρμόζεται σε ψηφιακές κι εθνικές προτεραιότητες, οι γεωπολιτικές ισορροπίες ανασχεδιάζονται, οι δημοκρατικοί θεσμοί δοκιμάζονται, η κοινωνική συνοχή θα δοκιμαστεί σκληρά στην επερχόμενη ύφεση και τα τραγικά υψηλά ποσοστά ανεργίας το φθινόπωρο θα αγγίξουν πρωτοφανή για την παγκόσμια ιστορία ποσοστά.
Η Ευρώπη παραπατά ανάμεσα στην αμηχανία, τη γεωστρατηγική ανυπαρξία, την εθνικιστική εσωστρέφεια, αλλά και τις φωτεινές εξαιρέσεις του QE και του Ταμείου Συνοχής και Ανασυγκρότησης. Συνεχίζει όμως πάντα να αποτελεί την κορυφαία διεθνοπολιτική οντότητα σεβασμού ατομικών δικαιωμάτων, αξιών αλληλεγγύης και κοινωνικής ευαισθησίας, πρωτοπόρος στην καταπολέμηση της Κλιματικής Κρίσης.
Η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για τον αγωγό EASTMED, αποτελεί μια σπουδαία στιγμή στον ενεργειακό διπλωματικό Μαραθώνιο που ξεκινήσαμε το 2011 και σήμερα κορυφώνεται. Τα τεχνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά του έργου, είναι πλέον γνωστά: ο μεγαλύτερος υποθαλάσσιος αγωγός, με μήκος περίπου 1.900km, που περνά από μεγάλα βάθη των 3.000m, με συνολικό κόστος κατασκευής 6.1δις€ και δυναμικότητα 10-20 δις κυβ μέτρα.
Η συγκυρία απαιτεί τόσο να αισθανθούμε περήφανοι και πιο ασφαλείς για τη γεωπολιτική αναβάθμιση της χώρας, όσο και να αποτιμήσουμε τις συμπληγάδες από τις οποίες πέρασε το έργο, ώστε να είμαστε έτοιμοι για πιθανές μελλοντικές δυσκολίες. Κυρίως, να βγάλουμε τα εθνικά συμπεράσματα, για το πώς, μέσα σε τεράστιες δημοσιονομικές δυσκολίες, μπορούμε να αξιοποιούμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα, τη γεωγραφική μας θέση, αλλά και τις ιστορικές ευκαιρίες που παρουσιάζονται.
Ο EASTMED αποτελεί μέρος ενός πλήρους Επιχειρησιακού Σχεδίου πολυδιάστατης ενεργειακής στρατηγικής και διπλωματίας, που στηρίχθηκε σε τρεις άξονες:
Α. Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ EASTMED
Ο αγωγός φυσικού αερίου EASTMED, αποτελεί το κορυφαίο ευρωπαϊκό ενεργειακό έργο σε όλη τη Μεσόγειο. Η αναμενόμενη στις αρχές του 2020, υπογραφή της Διακυβερνητικής Συμφωνίας Ελλάδας, Ιταλίας, Κύπρου, Ισραήλ, αποτελεί μια σημαντική στιγμή σε έναν ενεργειακό διπλωματικό μαραθώνιο που ξεκίνησε και κορυφώθηκε το διάστημα 2011-2014.
Το έργο συμβάλει στην ανάδειξη της χώρας σε ενεργειακό κόμβο, ως μια κορυφαία επένδυση ύψους 6.1δις €, δημιουργεί τεράστιες άμεσες κι έμμεσες θετικές οικονομικές επιπτώσεις και θέσεις εργασίας και διαμορφώνει ένα νέο ευρωπαϊκό ενεργειακό διάδρομο.
Στο σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου συμπυκνώνονται τέσσερις διαστάσεις:
Η νέα περίοδος βρίσκει τη χώρα μπροστά σε προκλήσεις για τις οποίες οι καλύτερες απαντήσεις του χθες δεν λειτουργούν σήμερα, πολύ περισσότερο αύριο. Μεταναστευτικό, ανατροπές στις παγκόσμιες ισορροπίες ισχύος και συμμαχιών, οικονομικοί και διεθνοπολιτικοί εθνικισμοί, δημογραφική γήρανση, επικράτηση της παγκοσμιοποίησης σε βάρος της πολιτικής, οικονομίες διαμοιρασμού και ψηφιακών πλατφορμών, ισοπέδωση και ανασφάλεια της μεσαίας τάξης, πρωτόγνωρες ανισότητες στην κατανομή του παγκόσμιου πλούτου, εργασιακή ανασφάλεια.
Ειδικά η Κλιματική Αλλαγή και η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, αποτελούν τα κορυφαία παγκόσμια κι εθνικά πολιτικά διακυβεύματα, αλλά η δημόσια συζήτηση υποδόρια αγνοεί αυτές τις πολιτικές τους διαστάσεις και αδιαφορεί για το ότι θα πλήξουν η μεν μια, κυρίως τις ασθενέστερες κοινωνικές τάξεις και κράτη και η άλλη, τους ψηφιακά αναλφάβητους και τα κράτη με ψηφιακή υστέρηση.
Α. ΕΡΕΥΝΕΣ ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΩΝ
Το 2011 ήταν μια σημαντική χρονιά για την διαμόρφωση ενός σύγχρονου, απελευθερωμένου, ενεργειακού τοπίου στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του οποίου δρομολογήθηκαν και οι έρευνες των εθνικών κοιτασμάτων Υδρογονανθράκων. Με το ν.4001/2011 θεσμοθετήθηκε ένα νέο ενεργειακό, επενδυτικό, φορολογικό, περιβαλλοντικό πλαίσιο, σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές σε διεθνές επίπεδο και ταυτόχρονα έγιναν τα πρώτα βήματα για τη διαμόρφωση ενός «Κοινού Ενεργειακού Δόγματος» Ελλάδας – Κύπρου. Με έναρξη το 2011 και κορύφωση τα τέλη του 2014, ολοκληρώθηκε και υλοποιήθηκε η Εθνική Ενεργειακή Στρατηγική ανάδειξης της Ελλάδας σε σύγχρονο ενεργειακό κόμβο της Ανατολικής Μεσογείου και των Βαλκανίων, μέσα από την προώθηση των ερευνών Υδρογονανθράκων, καθώς και το σχεδιασμό τριών (3) αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου (TAP, IGB, EASTMED) που εντάχθηκαν στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ε.Ε. (PCIs).
Με το ν.4001/2011, για πρώτη φορά ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με το άρθρο 156, η εθνική Στρατηγική οριοθέτησης της ελληνικής ΑΟΖ. Σύμφωνα με το άρθρο αυτό “ως «υποθαλάσσιες περιοχές» νοούνται ο βυθός και το υπέδαφος των εσωτερικών υδάτων, της αιγιαλίτιδας ζώνης, της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφ’ ης κηρυχθεί) μέχρι την απόσταση των 200 ν.μ. από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης. Ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφ’ ης κηρυχθεί) είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσης (τόσο ηπειρωτικών, όσο και νησιωτικών) από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης».
Παλαιότερα Νέα
Βιβλία Γιάννη Μανιάτη
