(Στηρίζεται σε ομιλία στην εκδήλωση της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Μη Σιδηρούχων Μετάλλων Eurometaux, Στρασβούργο, 21/01/2025)
Πολύ καθυστερημένα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνειδητοποίησε ότι δεν υπάρχει ούτε πράσινη, ούτε ψηφιακή μετάβαση, ούτε Ευρωπαϊκή Άμυνα, ούτε πολιτικές Διαστήματος, χωρίς Ορυκτές Πρώτες Ύλες. Μια Ευρώπη που ενώ εξορύσσει μόνο το 3% των πρώτων υλών, καταναλώνει το 30% σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι εξαρτήσεις της από τρίτες χώρες, κυρίως στην Κίνα, είναι τραγικές. Με τη νομοθεσία για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες (Critical Raw Materials Act - CRMA) προσπαθεί να διορθώσει τις αμαρτίες του παρελθόντος.
Έτσι, έχει θέσει για το 2030 τους ακόλουθους τρεις στόχους:
1. Ευρωπαϊκή εξόρυξη τουλάχιστον 10% της ετήσιας κατανάλωσης της Ε.Ε.
2. Ευρωπαϊκή επεξεργασία τουλάχιστον 40% της ετήσιας κατανάλωσης Ε.Ε.
3. Ευρωπαϊκή παραγωγή τουλάχιστον του 25% της ετήσιας κατανάλωσης Ε.Ε., μέσω ανακύκλωσης.
Για να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, η Ευρώπη πρέπει να παρέχει στους παίκτες της αγοράς το απαραίτητο οικονομικό και διοικητικό περιβάλλον, σε 4 τομείς:
Στην πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία οι περισσότεροι φασισμοί εγκαθιδρύθηκαν μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες με μεγάλα τμήματα των αντίστοιχων κοινωνιών να παρασύρονται από λαϊκισμούς και δημαγωγίες.
Σήμερα ο πλανήτης και ιδιαίτερα η Ευρώπη ζει μια νέα ιστορική περίοδο που θα την ονόμαζα «Αυταρχικό Καπιταλισμό», μια νέα περίοδο όπου έχουν ζευγαρωθεί οι ασύδοτες καπιταλιστικές δυνάμεις των αγορών, με τις αυταρχικές εξουσίες που έχουν εγκαθιδρυθεί. Η χαρακτηριστική περίπτωση του Έλον Μασκ και της αγαστής (μέχρι πότε;) συνεργασίας του με τον Πρόεδρο Τραμπ, μας οδήγησαν να προτείνουμε την επόμενη εβδομάδα να συζητηθούν στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο οι επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές Δημοκρατίες των πρωτοφανών απειλών κατά της εδαφικής ακεραιότητας Δανίας, Παναμά και Καναδά και οι προκλητικές παρεμβάσεις του Μασκ στη δημοκρατική λειτουργία και τις εκλογές της Γερμανίας, της Μεγ. Βρετανίας, της Ρουμανίας κ.ά. Ένας Μασκ, που επιτίθεται στην Ευρώπη, αντί για τη Ρωσία και την Κίνα, όπως θα υπέθετε κάποιος. Την ίδια στιγμή, ο Ζάκερμπεργκ ανακοινώνει ότι το Facebook καταργεί τη fact-checking πολιτική του μέσω ανεξάρτητων εταιριών και θα αρκείται πλέον σε σχόλια και διορθώσεις των συνδρομητών - λογαριασμών, ενώ ο Μασκ έχει επαναφέρει σε χρήση όλους τις βίαιους και αντιδημοκρατικούς λογαριασμούς που είχε αποκλείσει το παλιό Twitter.
Στην πρόσφατη ευρωπαϊκή ιστορία οι περισσότεροι φασισμοί εγκαθιδρύθηκαν μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες με μεγάλα τμήματα των αντίστοιχων κοινωνιών να παρασύρονται από λαϊκισμούς και δημαγωγίες.
Σήμερα ο πλανήτης και ιδιαίτερα η Ευρώπη ζει μια νέα ιστορική περίοδο που θα την ονόμαζα «Αυταρχικό Καπιταλισμό», μια νέα περίοδο όπου έχουν ζευγαρωθεί οι ασύδοτες καπιταλιστικές δυνάμεις των αγορών, με τις αυταρχικές εξουσίες που έχουν εγκαθιδρυθεί. Η χαρακτηριστική περίπτωση του Έλον Μασκ και της αγαστής (μέχρι πότε;) συνεργασίας του με τον Πρόεδρο Τραμπ, μας οδήγησαν να προτείνουμε την επόμενη εβδομάδα να συζητηθούν στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο οι επιπτώσεις στις ευρωπαϊκές Δημοκρατίες των πρωτοφανών απειλών κατά της εδαφικής ακεραιότητας Δανίας, Παναμά και Καναδά και οι προκλητικές παρεμβάσεις του Μασκ στη δημοκρατική λειτουργία και τις εκλογές της Γερμανίας, της Μεγ. Βρετανίας, της Ρουμανίας κ.ά. Ένας Μασκ, που επιτίθεται στην Ευρώπη, αντί για τη Ρωσία και την Κίνα, όπως θα υπέθετε κάποιος. Την ίδια στιγμή, ο Ζάκερμπεργκ ανακοινώνει ότι το Facebook καταργεί τη fact-checking πολιτική του μέσω ανεξάρτητων εταιριών και θα αρκείται πλέον σε σχόλια και διορθώσεις των συνδρομητών - λογαριασμών, ενώ ο Μασκ έχει επαναφέρει σε χρήση όλους τις βίαιους και αντιδημοκρατικούς λογαριασμούς που είχε αποκλείσει το παλιό Twitter.
Σήμερα, βρισκόμαστε στην κρίσιμη ιστορική φάση της πιθανής διάσπασης αυτού που μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ονομάζεται «Δύση». Στη γεωπολιτική κοσμογονία που βρίσκεται σε εξέλιξη, δυστυχώς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι Πρωθυπουργοί των Κρατών Μελών (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο) δείχνουν να κοιμούνται.
(Το κείμενο στηρίζεται σε ομιλία στην κοινή εκδήλωση για το Στεγαστικό, των ETERON, Friedrich Ebert, FEPS και InSocial, Δεκέμβριος 2024)
Α. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Η στέγαση στην Ελλάδα, αλλά και σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες κινδυνεύει να γίνει από δικαίωμα, προνόμιο. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι η στέγαση έχει μετατραπεί σε επενδυτικό προϊόν, βάζοντας το κέρδος πάνω από την κοινωνική ανάγκη.
Ιδιαίτερα για τους νέους, η κατάσταση είναι απελπιστική.
Για χρόνια, ενώ το πρόβλημα διογκωνόταν, κάναμε ότι δεν βλέπουμε.
Το ποσοστό των συμπολιτών μας που δεν μπορούσαν να θερμάνουν επαρκώς το σπίτι τους, αυξήθηκε από 17,9% το 2019 σε 19,2% το 2023 (Eurostat). Ταυτόχρονα, στο τέλος του έτους «σβήνουν» οι λιγνιτικές Μονάδες Μελίτης και Μεγαλόπολης, χωρίς κανείς να γνωρίζει το βαθμό υλοποίησης του Σχεδίου Δίκαιης Μετάβασης σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη.
Η αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας απαιτεί συνδυασμό μέτρων που περιλαμβάνουν αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, βελτίωση της εξοικονόμησης ενέργειας στις κατοικίες και μείωση των τιμών ενέργειας.
Δυστυχώς, συνεχίζουμε να βαδίζουμε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Το 2022 το μέσο πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 3,4% και το 18,4% του πληθυσμού βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχιας, σε μια χρονιά ρεκόρ για τα κέρδη των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθήνας (10,3 δις).
Στην ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών, η κατάσταση παραμένει αδιανόητα συγκεχυμένη. Στο σχέδιο ΕΣΕΚ, η κυβέρνηση προβλέπει 68.000 ετήσιες ανακαινίσεις (2025-2030), ενώ μέχρι σήμερα κινείται με λιγότερες από τις μισές (28.850 ετησίως) και ταυτόχρονα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαντά σε σχετική ερώτησή μου ότι μέχρι το 2027 θα ανακαινίζονται μόνο 12.270 κατοικίες ετησίως!
Παλαιότερα Νέα
Βιβλία Γιάννη Μανιάτη
