Φίλες και φίλοι,
Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον ότι συζητάμε για τις προτεραιότητες της Πολωνικής Προεδρίας εδώ στη Μεγαλόπολη, μια περιοχή-σύμβολο για την ενεργειακή μετάβαση.
Λόγω της σπουδαιότητας του άνθρακα, η Πολωνία σε αντίθεση με τη χώρα μας, το 2018-2019 διαπραγματεύτηκε και κατάφερε να επιτύχει ρυθμίσεις στη νομοθεσία της ΕΕ για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τους λεγόμενους, Μηχανισμούς Επάρκειας Ισχύος που θα βοηθήσουν την οικονομική βιωσιμότητα των περισσότερων Μονάδων άνθρακα μέχρι και το 2050, εξασφάλισε δηλαδή η Πολωνία τη δυνατότητα να επιλέξει πότε θα γίνει το οριστικό κλείσιμο.
Δυστυχώς στην Ελλάδα, όπως ξέρετε πολύ καλύτερα από μένα, γιατί το βιώνετε στην καθημερινότητά σας, η θεώρηση της ελληνικής κυβέρνησης υπήρξε «μονόπλευρη» σε αυτά τα θέματα.
Ως Αντιπρόεδρος της Ομάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και ως μέλος της Επιτροπής Βιομηχανίας Έρευνας και Ενέργειας, της γνωστής ITRE στο Ευρωκοινοβούλιο, υποστηρίζω και εργάζομαι σταθερά για την πράσινη ενεργειακή μετάβαση η οποία αποτελεί μονόδρομο.
Ταυτόχρονα όμως εμείς στο κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στο κόστος της ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και στη διατηρήσιμη ανάπτυξη που θα παράγει πλούτο που θα διαχέεται σε όλους, καθώς ημετάβαση σε καμία περίπτωσηδεν μπορεί να γίνει ερήμην των τοπικών κοινωνιών.
Η χώρα εφάρμοσε έναν άστοχο σχεδιασμό τα τελευταία χρόνια.
Πρώτον, ταχύτερη από το απαιτούμενο απολιγνιτοποίηση, να πω μόνο ότι σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η Ελλάδα ήταν η χώρα με τη μεγαλύτερη παγκοσμίως απολιγνιτοποίηση ύψους -41%, όταν για το ίδιο διάστημα η Γερμανία είχε μόνο -21% και η Πορτογαλία -24%.
Αν δε αναλογιστούμε ότι η Γερμανία θα λειτουργεί τα ανθρακικά της εργοστάσια μέχρι το 2038, τότε μπορούμε βάσιμα να πούμε ότι η Ελλάδα βιάστηκε.
Η δεύτερη παρατήρηση είναι η μεγαλύτερη εξάρτηση από το εισαγόμενο φυσικό αέριο, χωρίς δυστυχώς κανένα ενδιαφέρον νααξιοποιήσουμε τα πλούσια ελληνικά κοιτάσματα.
Τρίτο λάθος, η έλλειψη επενδύσεων σε δίκτυα και αποθήκευση, που θα επέτρεπε την βέλτιστη αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών και που δυστυχώς οδήγησε σε μια αγορά, όπου ο Διαχειριστής, ιδιαίτερα τα μεσημέρια, απορρίπτει την πλεονάζουσα φθηνή παραγωγή Ανανεώσιμων Πηγών.
Και τέταρτο λάθος, το υγροποιημένο φυσικό αέριο κυρίως, ορίζει την τιμή της χονδρικής τις περισσότερες ώρες και τυχαίνει να είναι το ακριβότερο καύσιμο.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση διαρκώς εξαγγέλει μέτρα χωρίς να κάνει όμως κανέναν απολογισμό, μόνο εξαγγελίες.
Για παράδειγμα, παρότι οι περισσότερες Μονάδες στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη ήδη έκλεισαν, μόλις το 42% των έργων του Προγράμματος Δίκαιης Μετάβασης έχουν ενταχθεί στο Πρόγραμμα, αλλά και αυτά που έχουν ενταχθεί, από αυτά, ελάχιστα έχουν ολοκληρωθεί.
Η κυβέρνηση κυρίως απέτυχε να συμπεριλάβει τον απλό πολίτη και ειδικά αυτόν που υφίσταται τις συνέπειες της ενεργειακής μετάβασης στην ίδια τη διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης.
Θα σας δώσω τρία παραδείγματα:
Πρώτον, η χώρα μας, στην αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, δεν ακολούθησε το παράδειγμα κρατών-μελών, όπως η Ιταλία και η Ισπανία που στήριξαν σχεδόν αποκλειστικά οικονομικά τα μικρά, αποκεντρωμένα, κατανεμημένα φωτοβολταϊκά, αλλά αντίθετα, στην Ελλάδα εμείς διαθέσαμε όλους τους πόρους στα μεγάλης κλίμακας φωτοβολταϊκά και στα επίσης μεγάλης κλίμακας αιολικά.
Δεύτερον, το εθνικό θεσμικό πλαίσιο δεν ευνόησε την ανάπτυξη ευρείας βάσεως ενεργειακών κοινοτήτων από απλούς πολίτες.
Έτσι, σήμερα οι Ενεργειακές Κοινότητες ευρείας βάσης στη χώρα μας αποτελούν μια μικρή μειονότητα - είναι περίπου 30 σε ένα σύνολο 1.750.
Ειδικά στη Μεγαλόπολη, δεν δόθηκε ηλεκτρικός χώρος ελαχιστότατων MW στο Δήμο, για Ενεργειακή Κοινότητα.
Τα διαθέσιμα ευρωπαϊκά κονδύλια είναι σημαντικά, αλλά δεν έχουν φτάσει σε αυτούς που τα έχουν πραγματικά ανάγκη.
Οι χαμένες θέσεις εργασίας δεν έχουν αντικατασταθεί και οι διαδικασίες μετάβασης προχωρούν με βήμα σημειωτόν, αντί για σταθερά και οργανωμένα βήματα.
Τώρα πού πρέπει να στοχεύσουμε:
Πρώτον, ν' ασχοληθεί σοβαρά η κυβέρνηση με τον δίκαιο επιμερισμό κόστους-οφέλους.
Σήμερα, η ενεργειακή φτώχεια είναι μία διαρκής πρόκληση για την Ευρώπη.
Το 10% στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το διπλάσιο, δηλαδή 20% στην Ελλάδα,δεν μπορεί να θερμάνει επαρκώς το σπίτι του.
Οι τοπικές κοινωνίες που βρίσκονται σε μετάβαση, καλούνται να επιβιώσουν μόνο με υποσχέσεις και όχι με έργα.
Απαιτείται άμεση επιτάχυνση της απορρόφησης των κονδυλίων με διαφάνεια, με τοπική συμμετοχή και με προτεραιότητα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και στους εργαζόμενους που επλήγησαν πρώτοι από την απολιγνιτοποίηση.
Δεύτερο στοιχείο πρέπει να αποτελέσει η δίκαιη κατανομή του ηλεκτρικού χώρου στη χώρα μας με την πλειονότητα αυτού να διατίθεται σε Ενεργειακές.
Κοινότητες ευρείας βάσης, που θα αποτελούνται δηλαδή από έναν μεγάλο αριθμό απλών πολιτών και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, παράλληλα πάντα με την αναβάθμιση των ηλεκτρικών δικτύων και την εγκατάσταση μπαταριών.
Τρίτο, τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της πατρίδας μας.
Η Ελλάδα μπορεί και πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα της Νορβηγίας, να αξιοποιήσει τα κοιτάσματά της, να δημιουργήσει χιλιάδες νέες καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας, και να αναβαθμιστεί γεωπολιτικά.
Με αυτές τις σκέψεις εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες τις Συνδιάσκεψης και για άλλη μια φορά ευχαριστώ θερμά για την πρόσκληση.
Δείτε το video ΕΔΩ
Στις 20 Αυγούστου 2018 η Ελλάδα βγαίνει, όχι γενικά από τα μνημόνια, όπως λένε διάφοροι κυβερνητικοί εκπρόσωποι, αλλά από το “Μνημόνιο Τσίπρα”, το αχρείαστο μνημόνιο των 86 δις €, το μνημόνιο που έφερε παραπάνω περικοπές μισθών, μείωση αφορολογήτου, εξαφάνιση του ΕΚΑΣ, 50% αύξηση στο ιδιωτικό χρέος και δέσμευση της δημόσιας περιουσίας.
